Toespraak Gouda bij Kaarslicht 2025

Stadhuis Gouda, 12 december

‘En ze gingen allen op weg…’

Goedenavond Gouda, Gouwenaars,

Gasten uit Noorwegen, uit Duitsland, uit België, mensen overal vandaan.

Druk hè. Voor de 70e keer.
Het is hier zo vol, omdat u allemaal op pad ging, zelfs in het donker.

Wij mensen houden van trekken, tochten en toeren.
Misschien gaat u met feestdagen naar vrienden of familie. Lekker even een paar dagen ertussenuit.

In het oude kerstverhaal klinkt veel reistaal:
‘En ze gingen allen op weg. Van Galilea naar Judea’

De route tussen Bethlehem en Nazareth is zomaar 150 kilometer lopen. 4.000 hoogtemeters. Pittig als je hoogzwanger bent. Op schilderijen staat Maria vaak zittend op een ezel, de e-bike van die tijd. Of het zo is? Het staat niet in de bijbel.

In ieder geval vertrokken Jozef en Maria met allerlei families vanuit de Romeinse provincie Judea naar hun geboorteplaats. ‘Allen gingen op weg.’

Niet omdat het kon, maar omdat het moest. Het viel me deze keer extra op. In Lukas klinkt ook overheidstaal. Een bevel van de keizer, uitvoering door de stadhouder, belastingregistratie.

Vertrekken is soms ook noodzakelijk om je leven te redden.

Er wonen hier sinds 2022 400 Oekraïners in de opvang, vanaf september groeide ons AZC de Molenwiek ook tot 400 bewoners. De uitbreiding ging op een waardige en rustige manier. Gouwenaars dank daarvoor.

Ook Nederlanders moeten soms halsoverkop vertrekken.

Deze zomer fietste ik naar de vrouwenopvang in Gouda. Het adres is geheim. Daar verblijven tientallen jonge vrouwen omdat hun relatie thuis te gevaarlijk werd. Tussen hen door kruipen peuters rond. Deze dames zijn niet alleen. In Nederland zijn jaarlijks ongeveer 6.000 vrouwen op de vlucht voor een ex.

Femicide leverde deze zomer een tentoonstelling op bij het station. Aangrijpende verhalen op billboards. Nog geen dag later werd een jonge moeder in juli op straat doodgeschoten.

Dit is wel een onderwerp, hoor. Ieder jaar is het Huis van de Stad of dit stadhuis begin december oranje aangelicht. Bewust steunt de gemeente Gouda de VN-campagne Orange the World. Wereldwijde aandacht voor vrouwenveiligheid. Intens noodzakelijk namelijk. De helft van de vrouwen in Nederland krijgt te maken met grensoverschrijdend gedrag. Bijna driekwart maakt seksuele intimidatie mee. Onacceptabel.

Mag ik iets tegen de mannen zeggen hier? Heb lief, heb respect en grijp gerust in als je ziet als een ander te ver gaat. De veiligheid is van ons allemaal. De nacht is van ons allemaal.

In onze stad waren er het afgelopen jaar zeer ingrijpende familiedrama’s. Verhalen die ons stil maken.

Maar juist dan gebeuren er ook onverwachte dingen. De Goudse pleegouder Dushi sprak tijdens de begrafenis van haar pleegzoon van 15. Ze zei tegen zijn klasgenoten: ‘Rustig blijven jongens. Volgend jaar wil ik jullie allemaal zien met een diploma.’ Dit soort dempende woorden bieden hoop in een donkere wereld. Als een Goudse Nelson Mandela. Dwars door het verdriet, sprak ze woorden van verzoening en genade.

Ook dat is Kerst. Het Licht komt overal. Het komt de volken troosten. ‘En ze gingen allen op weg.’ Dat gold voor Jozef en Maria. Dat geldt voor ons. Wij reizen allemaal door de tijd. Door het leven. Door de stad. Door het land. Wie sterft er precies in hetzelfde bed waarin je werd geboren?

De mensheid is, zei Augustinus ‘samen onderweg’ Of je staat zomaar 4 uur samen stil, zoals ik vorige week in de trein. Samen reizen, betekent rekening houden met elkaar.

De kerstboom uit Kongsberg hier op dit plein maakte ook een stevige tocht. Uit de heuvels van Noorwegen naar dit oude Marktplein. Op PRECIES 12 december 1956 kregen we voor het eerst een kerstboom uit Kongsberg.

Vanavond opnieuw voor de 70e keer. Muzikanten uit Noorwegen maakten samen muziek met Goudse instrumentalisten. Fantastisch. Net als toen zijn het juist vrijwilligers die verbinding smeden tussen steden.

Gouda bij Kaarslicht is daarom vooral het verhaal van internationale vriendschap. Dat gaat verder dan een ingangsbord bij de stadsgrens. Er zijn actieve uitwisselingen tussen sportverenigingen, ondernemers, de jeugdbrandweer, gemeenteraadsleden, kerken, serviceclubs en scholen. Ja, meer dan ooit tevoren koesteren we de banden met Kongsberg en Solingen.

In een wereld die wankelt, worden vriendschappen binnen Europa belangrijker. Er is niets mis met Europees zelfbewustzijn.

Daar hoort muziek bij, net als tijdens Kerst. Over ‘Ere zij God’ over ‘vrede op aarde’. Over een baby die Joshua, Redder heet.

Met de geboorte van een kind wordt altijd iets nieuws geboren. Elk mens krijgt de kans opnieuw te beginnen, te herstarten in het leven. Middenin de wereldnacht ging de hemel open, klinkt er ‘antwoord op ons hopen’.

Burgemeester Line Spiten,
Tussen tak for dette treet

Enorme dank voor deze kerstboom Het is meer dan hout. Het een symbool van saamhorigheid. 15000 lampjes, 21 meter lengte liefde. Deze Kerstboom zal straks stralen.

Gouda kleurde al oranje. Het zijn de kleurtinten van zonsopgang. Zo meteen fonkelen de lichtjes. Kortom, we bewegen ons vanavond uit Orange the World naar Joy to the World.

Iedereen dus liefdevolle, gezegende en gezellige Kerstdagen toegewenst!