Koninklijke onderscheiding
Koninklijke onderscheidingen worden gegeven aan personen die zich onderscheiden door een heel bijzondere prestatie of inspanning die belangrijk is voor de maatschappij. Personen die zich voor de samenleving bijzonder nuttig hebben gemaakt kunnen ook een koninklijke onderscheiding krijgen. Dit kunnen werkzaamheden zijn als vrijwilliger binnen sociaal-maatschappelijke organisaties, maar ook mooie kunstprestaties, unieke sportprestaties, bijzonder vernieuwend ondernemerschap of grensverleggend wetenschappelijk werk. Koninklijke onderscheidingen worden ook wel ‘lintjes’ genoemd.
Iedereen mag een voorstel voor een koninklijke onderscheiding doen. Dit mag als privépersoon maar ook als werkgever of bestuurder van een vereniging. Er is eigenlijk maar 1 regel: de kandidaat mag de onderscheiding niet zelf aanvragen.
Een koninklijke onderscheiding vraagt u aan bij de burgemeester van de woonplaats van de persoon die u wilt voorstellen. Het is verstandig eerst contact op te nemen met de gemeente. Dan wordt precies uitgelegd wat u moet doen. U kunt een voorstel voor een onderscheiding doen via het voorstelformulier op de website van koninklijke onderscheidingen.
Het proces van een koninklijke onderscheiding bestaat uit 7 stappen:
- Voorstel opsturen (dit doet u zelf)
- Advies burgemeester
- Advies Commissaris van de Koning
- Advies Kapittel voor de civiele orden
- Voordracht en ontwerp-Koninklijk Besluit door betrokken minister
- Ondertekening Koninklijk Besluit door Zijne Majesteit (Z.M.) de Koning
- Uitreiking
Bekijk hier een filmpje over het proces.
Stap 1 – Voorstel opsturen
De behandeling van een voorstel kost veel tijd. Er kijken veel organisaties naar. Daarom is het belangrijk om op tijd in actie te komen. Is het de bedoeling dat de onderscheiding tijdens de zogenoemde ‘lintjesregen’ voor Koningsdag wordt uitgereikt? Dien dan het voorstel bij de burgemeester in voor 1 juli het jaar daarvoor.
Gaat het om een uitreiking bij een andere gelegenheid, bijvoorbeeld een jubileum of afscheid? Dan moet u het voorstel minimaal 5 maanden voor deze gelegenheid naar de burgemeester sturen.
In het voorstel komen naast algemene persoonsgegevens ook de gegevens over het werk en de functie aan de orde. Als de voorstelde persoon in loondienst werkt, voeg dan bij het voorstel een bewijs van de werkgever toe. Uit dit bewijs moet blijken dat de werkgever geen bezwaar heeft tegen het uitdelen van een koninklijke onderscheiding.
De motivering is het belangrijkste onderdeel van het voorstel. Daarin geeft u aan wat de bijzondere prestaties zijn van de persoon die u wilt voorstellen en waarom deze zo bijzonder zijn. Behalve uitgebreide informatie over de prestaties voegt u ook informatie over de jaren dat de betreffende persoon daar mee bezig is geweest, toe. Alles zo compleet mogelijk met jaartallen in CV-vorm aanleveren. Vraag ook anderen om de aanvraag voor een koninklijke onderscheiding te ondersteunen. (3 – 5 brieven ter ondersteuning is standaard).
Stap 2 t/m 6 – Adviezen en besluit
De burgemeester brengt als eerste advies uit over het voorstel. Daarna geeft de Commissaris van de Koning een oordeel. Die stuurt het voorstel dan naar het Kapittel voor de Civiele Orden. Dit college geeft een belangrijk advies aan de betrokken minister. Als ook de minister positief beslist, wordt de onderscheiding uitgedeeld. De gemeente informeert u over de uitkomst van het voorstel.
Stap 7 – Uitreiking
De meeste uitreikingen zijn tijdens de ‘Algemene Gelegenheid’. Dit moment heet ook wel de ‘lintjesregen’. Deze lintjesregen is elk jaar op de laatste werkdag voor Koningsdag. Een uitreiking kan ook tijdens een ‘bijzondere gelegenheid’ zijn. Dit gebeurt alleen als er een direct verband is tussen de prestaties waarvoor iemand wordt onderscheiden en de datum van uitreiking.
Naast het lintje ontvangt de betrokken persoon ook een oorkonde. Daarin staat dat Z.M. de Koning bij Koninklijk Besluit aan de betrokken persoon een bepaalde graad van onderscheiding in 1 van de Civiele Orden geeft.